NASIL ZEHİRLENİYORUZ?

11 Eylül 2020 Cuma 20:52

Yazan Yeşim TÜTÜN

Bugüne kadar katkı maddeleri gıdaları kullandın,

Çocuğuna fast food yedirdin ve sen de yedin.

Mısır şurubu katkılı şekerlemeleri, bisküvileri , gofretleri yedin.

Asitli ve şekerli içecekler içtin.

Flüorürlü diş macunları kullandın.

Antibiyotikli tavuk yedin.

GDO’lu yemle beslenen hayvanın etini tükettin.

Meyve ve sebzelerde ürünü artırmak için kullanılan hormonlar insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Besinlerle alınan mikroorganizmalar hastalık nedeni olabilirken, kimyasal maddeler zehirleyici etki yapabilmektedir. Herhangi bir işleme uğratılmadan tüketilen gıdalar içerisinde gıda kontaminantları da dahil olmak üzere çok sayıda kimyasal madde bulunur. İşlenmiş gıdalarda (hazır gıdalar) ise bu gruplara ilaveten gıda katkı maddeleri de bulunur. Gıda katkıları işlenmiş gıdaların üretiminde teknolojik işlemlere yardımcı olma, mikrobiyolojik bozulmayı önleme, dayanıklılığı arttırma, besleyici değeri koruma, renk, görünüş ve lezzet gibi duyusal özellikleri düzeltme gibi değişik amaçlarla kullanılan çeşitli kimyasal maddelerdir. Her kimyasal madde alınan miktarına bağlı olarak toksik etki gösterebilir. Buna basit bir örnek verecek olursak; günlük tüketmiş olduğumuz sofara tuzlarının paketleri genelde 500 gr’dır. Eğer bir gün içinde bu miktarın hepsi tüketilirse ölümcül sonuç açığa çıkabilir.

Gıdalarda kimyasal tehlikelere yol açabilecek maddeleri şöyle sıralayabiliriz.

1. Metaller

İçinde yiyecek saklanan araç ve gereçlerin yüzeylerinden zehirli maddelerin çözünmesiyle metalik kontaminasyon oluşumu gözlenebilir. Örneğin, asitli yiyeceklerin bakır veya kursun ile kaplanmış kaplarda saklanması, kalaysız bakır kaplarda bekletilmesi sonucu, toksik metaller çözünerek, gıdaya geçebilir. Sonuç olarak akut zehirlenmeler oluşabilir. Kadmiyum, kurşun, civa, arsenik, vb. gibi metaller bu zehirlenmelere yol açabilir.

2. Pestisitler (Tarım ilaçları)

Tarımda verimliliği artırmak için kullanılan pestisitler, bilinçsiz ve hatalı şekillerde kullanılırsa gıdaya bulaşırlar. Bu gıdalar tüketildiği taktirde gıda zehirlenmelerine neden olurlar.

3. Deterjanlar

Yiyeceklere yanlışlıkla veya iyi durulanmamış kaplardan bulaşmalar gerçekleşir. Deterjanlar , vücutta birikmeleri sonucu toksik etki yaratırlar.

4. Plastikler

Plastikler, besin ambalajlarında yaygın olarak kullanılırlar. Plastiklerin bileşiminde bulunan monomerler, plastifianlar, stabilizatörler, boyalar vb. maddelerin besine geçişi besinin kirlenmesine ve sağlık için zararlı hale gelmesine yol açabilirler.

5. Gıda Katkı Maddeleri

Besinlerin renk, koku, lezzet ve kıvamlarını geliştirmek ve dayanıklılığını arttırmak üzere besinlere eklenen kimyasal maddeleridir.

Nitrit –nitrat ( et ürünleri )

Mono sodyum glutamat ( et tadı vermek için ve tad oranını artırır )