Yazar : Dr. ERDEM ULAŞ (ASAM KENDİR ENSTİTÜSÜ BAŞKANI)
DÜNYA TOPRAK BAYRAMI
İlk kez 1945 yılında yayınlanan 4760 sayılı Toprak Bayramı Kanunu’na göre her yıl 11 Haziranı takip eden ilk Pazar günü “Toprak Bayramı” olarak kutlanmaktadır. Bugün 14 Haziran 2020 Toprak Bayramımız.
Bu hafta “Toprak Haftası”. Tarım.. Tarım.. Tarım.. diye serzenişlerde bulunuyoruz, bu bayramda seferberlik yapmalıyız.
Toprak, hava ve su gibi, canlıların yaşaması için vazgeçilmez bir unsurdur. Toprak binlerce hatta milyonlarca yılda oluşmakta ve insan ömrüyle kıyaslandığında muazzam bir süreci işaret etmektedir. Yaşamın kaynağı olan toprağın önemini vurgulamak ve kamuoyunda farkındalık yaratmak amacıyla her yıl Toprak Haftası ve Toprak Bayramı etkinlikleri düzenlenmektedir.
234 Milyon Dekar tarım toprağı olan ülkemizde , toprak aşınımı (erozyon) ile 1,3 milyar ton toprak kaybına uğramaktadır ve bunun 550 milyon tonu tarım toprağıdır.!
Bu toprak kaybı 400 bin hektar alana tekabül etmektedir. Tarım alanlarının % 70'inde şiddetli erozyonla toprak kaybı görülmektedir. Yılda 70 milyon ton bitki besin maddesi kaybına neden olan bu sorun ayrıca ülke ve çiftci ekonomisine zarar vermektedir.
Tarım, Türkiye'de toplam iş gücünün üçte birinin geçim kaynağı olan ve toplumun her kesimini ilgilendiren stratejik bir sektördür.
Covid-19 ile birlikte dünya genelinde yaşanan iklim krizi, biyoçeşitlilik kaybı, açlık ve yoksulluk, gıda güvenliği ve olağanüstü sağlık problemleri gibi pek çok küresel sorunlarla karşı karşıya olacağımız döneme giriyoruz. Aylardır uyalırımızı yapıp tarımın önemine dikkat çekiyor ve projeler geliştiriyoruz.
Küresel olarak devam eden pandemi dönemi kesintisiz gıda arzını her zamankinden daha önemli hale getirdi. Bir ülkenin tarımsal üretiminde ve gıdada kendi kendine yeterlilik gıda güvencesinin ve güvenliğinin vazgeçilmezidir. Kırsal kalkınmada, sanayi sektörüne hammadde sağlamada ve ihracatta tarımın rolü en önemlisidir ve kalkınmanın temelinde tarım yatar.
Türkiye 2000'li yıllara kadar dünyada kendi kendine tarımsal alanda yeten 7 ülkeden birisi ve en bereketli topraklara sahip idi..
Dünya, Tarım 1.0'dan bugün Tarım 4.0'a geldi.
Teknolojik Tarım, Dikine Tarım, İndoor tarım, Seracılık, Robotik Teknolojik Tarım derken dünya yeni bir hal alıyor.
İşte bu yeni ahval ve oluşan durum içerisinde 2020 yılı ile birlikte MUCİZE BİTKİ KENEVİR tarımın en önde gelen bitkisi olacaktır.
Dünya genelinde kenevir ekimi 255 bin hektar civarındadır. Kenevir tohumu üretimi 600.000 ton civarındadır. Çığ gibi büyüyen Kenevir lobileri, STK ve hükümet işbirlikleri içerisinde başta ABD olmak üzere, Kanada, Almanya, Avustralya, İsrail, Hollanda, Fransa’da üretim sahaları süratle oluşturulup, her geçen gün istihsal alanları genişletilmektedir.
- ABD ekim alanlarını %150 arttırdı, Trump kenevir yasasını peyderpey onaylıyor. 2018’de ekimi serbest eyalet sayısını 38’e çıkarttı, sivil toplum kuruluşları 150’yi aştı, yeni lobiler kuruluyor her geçen gün. Biyozidel, biyokütle ile elektrik üretimi, biyo-polimer, yemek ürünleri, CBD Yağı, kenevir kozmetik ürünleri, kanvas-kenevir tekstil ürünleri üzerine yeni çalışmalar yapıyor.. Tarım alanlarının %6’sına Kenevir ekerek ülkenin tüm elektrik ihtiyacını karşılayacak ve tüm taşıtların petrol giderlerini kenevirden biyo-dizel üretme yöntemiyle çözecek araştırmalar yapmaktadır.
2013’de 581 Milyon Dolar olan üretim cirosu, 2020 yılında 2 Milyar Doları aşacağı ve 2025’de 71 Milyar Dolar civarında bir mertebeye çıkacağı hedeflenmektedir.
- İsrail’de Tıbbi Kenevir üretimi için yaptığı Ar-Ge’ler neticesinde sağlık bakanlığından kanunu geçirdi. Sars Coronavirus (Covid-19)'un kenevir ile tedavilerini webinar (dijital sunumlar)'lar da sundu.
Özel seralarda 4-5 defa ürün alarak tıbbi ilaç yapımında kullanılıyor. Medikal kullanımda dünya liderliğini alıp, 350 Milyar dolarlık kanser ve türevleri, MS/ALS, Komsuldif Depresif tedaviler içeren ilaç piyasasında 10 yılda 100 Milyar dolarlık pazarı yönetecek çözümler için çalışmaktadır.
- Kanada’da 100.000 hektar alan Kenevir ekimi yapılmaktadır. CBD ve tıbbi alanda kullanımları ile alakalı yasal mevzuatlar çıkarılmış, yemek ürünlerinde kullanımı için (Hamburger-Pizza-Ekmek vs..) endüstriler kurulmaktadır. 25 Milyar Dolarlık bir pazar öngören Kanada, hedeflerini revize edeceği STK ve sosyal medya ile karşı karşıyadırlar.
- Avustralya’da Hemp food üretimleri giderek yaygınlaşmakta, 2020’de 1Milyar Dolar civarında beklenen hasılat, 2025’de Endüstriyel ürünlerin kullanımı ile birlikte $55 Milyar olması beklenmektedir.
- Hollanda’da ekim ve üretim %200 arttırıldı.
- Romanya’ya 1 Laboratuvar ve 2 işleme tesisi kurdu. Tarımsal ürünler de avrupa lideri olan Hollanda yeni Ar-Ge üsleri kurmak kaydıyla Kenevir türlerinin gen kodlarını araştırmaktadır. Gıda ürünleri, endüstriyel ürünler için sürekli ar-ge yapmaktadır.
Almanya’da tıbbi kenevir talebine yetişilemiyor. Almanya; AB’yi komşu ülkelerde ekim yaptırmak üzere Fonluyor. İlaç kodeksinde değişiklik yaparak CBD’li ilaçların önünü açtı. AB fonları ile Romanya’da kenevir mamullu yemekler ve 100.000 dekar ekim alanı, Bulgaristan’da fonlar ile 260.000 dekar ekim alanı, Yunanistan’da İskeçe başta olmak üzere 90.000 dekar ekim alanı ve kenevir istihsal bölgeleri oluşturuldu ve ekimler serbest bırakıldı. Almanya yeni nesil otomobillerinde özellikle kaporta ve koruma barlarında kenevir bazlı ürünleri kullanmaya karar vermiştir, ünlü otomobil firmaları bu alanda reklamlar vermketedir. Çalışmalarının detaylarını paylaşmasa da tıbbi kenevir ürünlerinden uzun vadede $50 Milyar Euro’luk bir endüstri bekliyor.
Avusturya: Ekim alanlarını artırdı, Almanya’ya 22 ton Kenevir çiçeği satışı yaptı
Fransa’da 60.000 dönüm Kenevir ekimi yapılıyor. 2 Milyar Dolarlık Pazar için ekim sahalarını arttırıp, yemek endüstrisi, inşaat malzemeleri ve selülozu yüksek sak ve lifler üzerinde araştırmalarını devam ettirmekteler.
TÜRKİYE’DE DURUM
- Yerli tohumumuz 260kg. idi, ASAM Kendir Enstitüsü bünyesindeki çalışmalarımız ile Eylül hasadında 200 ton civarına ulaşmayı hedefliyoruz. Üretimi, bağımsız bir STK olarak 3 yılda 1000 katına çıkartıyoruz.!
- 2019 Mart-Mayıs döneminde Kastamonu, Samsun, Tokat, Amasya, İzmir, Burdur, Uşak, Rize illerinde ASAM Kendir Enstitüsü konferanslarımız ve bilgilendirmelerimiz sonrası elimizdeki tüm tohumlarımızı toprakla buluşturduk, Samsun’da da Sn. Cumhurbaşkanımız ilk yerli ve milli iki tohum cinsi olan Vezir ve Narlı’nın tescilini işaret ederek Samsun’un önderlik yapmasını işaret etmiştir. 2020 yılında da Eylül ve Ekim aylarında lif ve tohumluk olmak üzere istihsal yapacağız.
- 2023 yıl sonu 1 Milyon ton civarında milli tohum rezervine ulaşabiliriz. Tarım 4.0, Endüstri 4.0 , Teknoloji 4.0 hepsini birleştirebiliriz kenevir istihsali ile.
Ülkemizde 1990 yılında Kenevir üretim serbestiyesi çıkarılmıştır. 20 İl’de ekimi serbest bırakıldı fakat algı yönetimleri ve bürokrasinin ilgisizliği yüzünden 30 senede geldiğimiz nokta içler acısıdır.! 2016 yılında “kenevir yönetmeliği” 19 İl’de kontrollü ekim kaydıyla güncellenmiştir.
Ülkemizin ekilebilir tarım alanı 237,450 km2’dir.
Tarım alanlarımızın sadece ve sadece %15’ine Kendir eksek ülkenin tüm ısınma, aydınlanma ve petrol döviz giderimizi karşılayacağımız gibi, Bütçemizin cari işlem açığını da kapatarak dengelemiş; paramızı da değerlendirmiş oluruz.
Sadece doğalgazın kombine çevrim santrallarında, sanayi ve ev kullanımlarından, ithal edip işlediğimiz petrol tüketiminden 2019 cari açığımız 41 Milyar Dolardır !
Kenevirin faydalarını saymakla bitiremeyiz…
Lifi, Tohumu, Odunu, Çiçeği, Yaprağı ve de Kökü yani her parçası değerlidir. Yağında ki yüksek Omega 3 – 6 – 9 dünyadaki tüm lif bitkileri içinde keneviri bu açıdan emsalsiz kılmaktadır. Tek başına CBD yağı dahi Sağlık Bakanlığı bütçemizde kanserli hastalıkların tedavisi için dahi kullanılsa milyar dolarlarca paramız ilaçlara savrulmayacak, çok büyük tasarruf sağlanacaktır.
Zengin sınaî ürün yelpazesi olan bu mucize nebat emsali olmayan bir tıbbi bitkidir, Kansere karşı savaş veren bir ilaç’tır, kıymetini bilmemiz zaruridir.
- 8000 yıllık kazılar da bulgularına rastlanan, Türk kadim geleneklerimizde her zaman ismi geçen , elli bin çeşit endüstriyel ürün yapılabilen Kendir/Kenevir bitkisi için ivedilikle ‘’Denetimli Endüstriyel Kenevir İstihsal’’ hamlesi başlatıp, Milli Ekonomi ve Yerli Mamul Stratejisini uygulamalıyız.
· Kendir ekimi masrafsız, ürünü bereketlidir. 5 ayda 5 metre yüksekliğe erişir, 50.000 çeşit ürün yapılır kenevirden. Kağıt sektörü için yüksek selüloz oranı (%90 civarında) , sekiz kere dönüştürülebilir olması, %55 üretim maliyetinde tasarruf ve bio-bozunur olması mucize kılmaktadır bu bitkiyi.
· Köylerimizin zenginleşmesini ve geri dönüşü sağlayacak topraklarımızı temizleyerek hem çiftciyi, hem kullanıcıyı, hem sanayiciyi hem doğayı destekleyecek bütünün hayrına katkı yapacak bekleyen hazinedir kenevir.
· Acil çözüm bekleyen fiziki düzenlemeleri süratle yapmamız elzemdir, Mevzuatta ekim alanları ve ekim dönemi çalışmalarını güncellemeliyiz süratle.
· TV kanallarında ‘Endüstriyel ve Tıbbi Kenevir’ istihsal programları yapılmalı ve sürdürülebilir eğitim içerikli kamu spotları ve programlar yapılmalıdır.
· Bio-Polimer, İlaç Sanayii, Biyo-Yakıt, İnşaatın her alanı, Petro-Kimyanın her alanında kullanılabilecek ve dünyanın endüstriyel devrim yaptığı nebat için jeopolitik –jeostratejik – jeomorfolojik olarak Anadolu toprakları biçilmiş kaftandır.
AB, Rumeli’de alım garantili ekim yaptırıyor,. Yunanistan’da 90000 dekar, Bulgaristan’da 250.000 dekar planlı üretim yapılmakta , Romanya’da 200000 dekar ekim yapılmaktadır.
Trakya illerimiz de (Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Çanakkale de ) toplam tarım aranlarımız 21.416.186 dekardır! Trakya bölgesi tüm vilayetlerde ekim yapılması elzemdir !
Marmara bölgesi Menderes deltası İlleri, Toros Silsilesi, Karadeniz sahil illeri ekim alanları için ideal iller arasındayken yönetmeliğe ilave edilmelidir. Yeni Kıstas, Kriterler ve Şehirler; kurulacak bir Toprak ve Bitki Komisyonu ile tekrar yazılmalıdır.
