İNSANLARIN TAM KONTROLÜ!

Yazan Muammer KARABULUT

YENİ DİJİTAL PARANIN ADI ; CBDC

İnsanlar için özgürlüğün tam olarak bittiği, 4.0 sanayi devrim ile ileri teknolojiye geçişi yaşadığımız şu günlerde, tüm değişim araçlarının, kullananlarla birlikte kontrol edilebilir olması CBDC(*) gerçeğini doğurdu. Ona kısaca FED’in(bkz) kontrolünde Merkez Bankası Dijital Para Birimi adını verdiler. Şu anda AB’nin EURO’sundan, İngiltere’nin STERLİN’ine, ÇİN’in YUAN’ına, Rusya’nın RUBLE’sine, Japonya’nın YEN’ine ve Türkiye’nin TL’sine kadar bütün merkez bankaları geçiş için çalışmaya ve geçiş için tarih vermeye başladı.

Fakat öncesinde, ABD Başkanı Woodrow Wilson’un 1913 yılında dünya kalpazanlarının kurduğu FED’e onay vererek bastırdığı doları, 44 ülkeye(*) 1944 yılında rezerv para olarak kabul ettirdiğini hatırlamamız gerekiyor. Aynı yöntemlerle bugün CBDC kabul ediliyor.

Artık dolar uluslararası alanda karşılığı altın olan ve her kapıyı açan rezerv bir paradır. İşte küresel güç dediğimiz çetenin bugünkü dünya hakimiyeti de böyle bir paradan gelmektedir.

Tarihte bilinen bu gerçeği savaştan çıkan Almanya, Fransa ve Japonya geç de olsa anladılar. İlk itiraz Fransa Devlet Başkanı olan Charles De Gaulle’den (1890-1970) geldi. De Gaulle, ABD’nin daha doğrusu küreselcilerin büyük avantaj elde ettiğini ve tekrar dış ticarette altın sistemine dönülmesini istedi. Küreselciler ise Fransa’da “68 olayları” nı çıkartarak ile karşılık verdi.

ABD Başkan Richard Nixon (1913-1990) baskılar artınca, doların altına konvertibilitesini aynen başkan Roosevelt'in 1932 yılında yaptığı gibi, 15 Ağustos 1971 tarihinde kaldırdı. Tek fark, yapılan anlaşma uluslararasıydı ve ABD bu anlaşmayı tek taraflı sona erdirmiştir.

Ama doların hakimiyeti bitmedi. Nixon’un 1971’de aldığı karardan sonra doların karşılığı savaş, petrol, terör, ilaç, insanların özgürlüğünün alınarak köleleşmesi gibi konuların hepsini kapsadı.

Şimdi bu serveti kontrol edenler başta Rothschild’ler olmak üzere en önemli varlıkları olan FED’i korumak için üzerinde 100 yıldır çalıştıkları insanları köleleştirmek ve soykırım projesini hayata geçirmek istiyorlar. Kullandıkları taktik aynen doları basmak için çıkarttıkları ekonomik kriz, FED’in kuruluşu ve ABD gibi bir ülke üzerinden dünyayı idare etmek ile birebir aynıdır..

2020 yılı başlarında daha önce iki dünya savaşı, 400’ün üzerinde darbe ve birçok terör eylemleri ile deneyimi olan küresel güçler, 1948 yılında kendilerinin var ettiği DSÖ’ye kalkan olarak kullanarak salgını ilan ederken, ilk kez, “Küresel Darbe” de yaptılar.

Şimdiki zamanda ise FED’in kontrolünde günlük hacmi FOREX piyasaları ile birlikte 6 trilyon doları geçen ekonomik sistemi CBDC ile kontrol etmek istiyorlar.

Toplumun her kesiminde bu türden bir radikal dönüşümü başarmanın zorlukları olduğunu söylemeye gerek yok. Aklı başında hiç kimse, tüm planın ayrıntıları konusunda bilgi sahibi olursa bunu asla kabul etmez.

Acaba kim bu salgının en büyük nedenin DOLAR olacağını söylerdi?

Onun için, planın fark edilmemesi için, küresel savaş, küresel salgın gibi herşeyin DSÖ’nün kontrolüne geçeceği bir perdeleme gerekiyordu, bunu da yaptılar.

Ve bunu yaygınlaştırmak için de, en etkilisi olan, korkunun başını çektiği psikolojik manipülasyonları kullandılar.

DSÖ’nün planlı salgınla yaptığı küresel darbe ile asıl itaat etmemiz gerekenin ne olduğunu, Federal Rezerv web sitesinde yer alan 13 Ağustos 2020 tarihli bir makalede öğrendik. Makalede, CBDC-Merkez Bankası Dijital Para biriminin fırsat ve risklerine ilişkindi. (bkz)

Daha önce karşılığı yalan, hırsızlık, rüşvet, kan, altın, kıymetli madenler, petrol ve savaşla inşa edilen FED,  CBDC’yi dünyada YENİ DOLAR’ın karşılığı yapacak! Böylelikle planlı salgın ABD’nin Merkez Bankası olan FED’in CBDC hamlesi ile yoluna devam edecekti.

Geleceğin ekonomisi de renkli LGBTQ şemsiyesinin altında değil, ama CBDC’nin siyah şemsiyi altında olacaktı!

Ona da artık kısaca, metaverse DOLAR da diyebiliriz…

CBDC ifadesi, "Merkez Bankası Dijital Para Birimi" (MBDPB) olarak da geçiyor. İngilizce: Central Bank Digital Currency’in kısaltılmışı. Merkez bankası tarafından üretilip dağıtılan dijital para birimini ve bununla ilgili çeşitli durumları tanımlıyor.

Finans uzmanları çoğu büyük ülkelerin, CBDC'yi önümüzdeki iki ila dört yıl içinde geçiş sağlayacağı konusunda genel bir fikir birliği de var.

BİTCOİN İLE TATBİKAT YAPTILAR

Dijital para sistemini takip eden çoğu insanların algısında, bu yeni CBDC'lerin Bitcoin gibi mevcut kripto para birimlerine çok benzeyeceği düşünüyor. Ancak yanılıyorlar. Bitcoin, adem-i merkeziyetçi ve mevcut merkez bankası tarafından kontrol edilen sistemden vazgeçmek için rasyonel bir strateji iken, CBDC'ler tam tersi ülkelerin merkez bankaları tarafından kontrol edilecek, ilave olarak bankaların hayatınızı tam gözetlemesine ve kontrol etmesine izin veren akıllı sözleşmelere sahip olacaktır.

Belki de Bitcoin gibi sanal paralar, CBDC’lerin ön provası idi.

Yine herkesin merak ettiği dolaşım da ne kadar dolar var sorusuna da açıklık getirecek olursak. FED “31 Mart 2019 itibariyle, yaklaşık 1.8 trilyon doların” (bkz) dolaşımda olduğu ve yarısının da ABD dışında olduğunu açıkladı.

Tabii ki bu yalnızca dolaşımdaki dolar miktarı. Asıl olan nakit dışı ödemelerde kullanılan kart, çek, bono, takas gibi araçlardır. Bu araçların, “2019'da bir günlük işlem değeri 3 trilyon dolardan” fazla gözüküyor. FED’in verdiği bu rakamlara göre, CBDC’ye geçişin asıl sebebi bu rakamlar diyebiliriz. Buna bir de günlük trilyonlarca doları aşan Forex piyasalarını da eklemek gerekiyor. İşte CBDC’de tüm bu işlemlerin yerine geçecek! Ama yetmeyecek, insanın tüm özgürlükleri CBDC’ye bağlanacak.

PARANIN TEKNOLOJİ LABORATUVARI (TechLab)

Zaten Federal Rezerv Kurulu bünyesinde oluşturduğu Teknoloji Laboratuvarı (TechLab), dijital para birimleri ve diğer ödeme yenilikleri ile ilgili teknolojilerle deneyleri genişletiyor. TechLab, Federal Rezerv'in ödeme teknolojileri anlayışını ilerletmek ve politik görüşlerini geliştirilmesini desteklemek için uygulamalı araştırmalar yürütüyor. TechLab, ödemeler, ekonomi, hukuk, bilgi teknolojisi ve bilgisayar bilimi alanlarında uzmanlığa sahip Yönetim Kurulu ve Federal Rezerv Bankası personelinden oluşan bir ekip tarafından yürütülüyor.

FED en son 24 Nisan 2022 tarihli 444 sayfa, "Dijital Dönüşüm Çağında ABD Doları" başlıklı herkese açık toplu bir araştırmayı PDF dosyası olarak yayınlandı!

Mastercard CEO'su Michael Miebach, "Merkez Bankası Dijital Para birimlerine, beş yıl gibi kısa bir süre içinde küresel bankacılık sistemi SWIFT'in yerini alacak." dedi.

Avrupa Merkez Bankası’nın 2023'te dijital Euro'nun girişini test etmeye başlayacağını ve 2026'nın dijital Avrupa para biriminin tam olarak yürürlüğe gireceğini duyururken, Nijerya Merkez Bankası’nın 25 Ekim 2021 tarihinde Dijital Para birimine geçti. (bkz) Onun için Nijerya Merkez Bankası  (bkz) sayfasında eNaire adını verdikleri CBDC’ye kısaca bakalım.

eNaira, Nijerya Merkez Bankası tarafından Naira yerine yasal ödeme aracı olarak çıkarılan ve Nijerya'nın tam egemenliği olan kanunlarla desteklenen bir merkez bankası dijital para birimi (CBDC) olarak açıklanıyor.

Değişim aracının yeni adı olan eNaira tıpkı nakit para gibi kullanılacağı, bir cüzdanı olacağı ve cüzdandaki miktar ile A’dan Z’ye bütün işlemlerin yapılacağı yazılı. Aradan geçen zaman içinde Nijerya’da eNaira kullanımı henüz 0,5 civarında!  

İlk bakışta yaşamı kolaylaştıracak gibi görünse de e-cüzdan kurcalandığında içinden ne çıkacağını, CBDC’nin etkin muhalifi olan FED’in 12 bölgesel kuruluşlarından birisi ve 3’üncü büyüklükteki Minneapolis Merkez Bankası Başkanı Neel Kashkari’den öğrenelim.

DİJİTAL PARA GÜRÜLTÜ VE KAFA KARIŞIKLIĞI

Kashkari CBDC hakkında görüşlerini açıklamadan önce, "Yaklaşık beş veya altı yıl önce Kripto veya Bitcoin konusunda daha iyimserdim. Şimdiye kadar gördüğüm şey %99 ... hayırsever olayım, %95 dolandırıcılık, yutturmaca, gürültü ve kafa karışıklığı.” olduğunu da söylemişti.(bkz)

FED’İN BİR BAŞKANI CBDC’YE KARŞI

Sorgulamamızı gerektiren, CBDC hangi sorunları çözecek ve hangi sorunları beraberinde getirecekti? İşte bu sorunun yanıtları karşısında Kashkari şüpheli olduğunu açıkça söylüyor. 

Kashkari 3 Ağustos 2022 tarihinde Columbia Üniversitesi’nde New York Times'tan Jeanna Smialek'in moderatörlüğünde yaptığı tartışmada, “Vatandaşların hükümetler tarafından tam olarak kontrol edilmesini sağlamak.” (bkz) olarak açıkladı.

Kashkari, CBDC'yi mahremiyete yönelik bir tehdit olarak nitelendiriyor ve bölgesel banka bağımsızlığını savunuyor

Neel Kashkari, tüketicilerin devlet destekli özel sektör platformları aracılığıyla anında dijital ödemelere erişebildiğine göre, "Çin'in CBDC’yi neden istediğini anlayabiliyorum." derken, endişenin insan özgürlüğü olduğunu da açıklamış oluyordu.

Uzmanlar Bitcoin ile CDBC’yi kıyasladığında büyük bir farkı ortaya çıkardı. O da Bitcoin’in üçüncü şahısların mahremiyeti ile özerkliğine öncelik verirken, aynı zamanda işlem de yapamayacağı gösteriliyor. CBDC'nin ise tam tersi üçüncü şahısların bu verileri kullanacağı ama hükümetlerin ve çoğu insanların bilmediği bu gerçeğe güvenmesi isteniyor.

Minneapolis Merkez Bankası başkanı Neel Kashkari, Columbia Üniversitesi'nde yaptığı bir konuşmada şunları söyledi:

-İşlemlerinizin her birini izlemek istiyorlarsa, bunu bir Merkez Bankası Dijital Para Birimi ile yapabilirsiniz; bunu Venmo (***) ile yapamazsınız.

-Negatif faiz oranları uygulamak istiyorsanız, bunu bir Merkez Bankası Dijital Para Birimi ile yapabilirsiniz; bunu Venmo ile yapamazsınız.

-Müşteri hesaplarını doğrudan vergilendirmek istiyorsanız, bunu bir Merkez Bankası Dijital Para Birimi ile yapabilirsiniz; bunu Venmo ile yapamazsınız.

-Çin'in neden ilgilendiğini anlıyorum. Amerikan halkı neden buna yanaşsın?”

Şu anda Cornell Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olan eski IMF yetkilisi Eswar Prasad, Kashkari'nin endişelerini yineledi: “Hepimizin nakit yerine CBDC hesapları olsaydı, prensip olarak CBDC hesaplarındaki bakiyeleri azaltarak negatif faiz oranlarını uygulamak mümkün olabilirdi. Helikopterle para dağıtmak çok daha kolay olacak.”

CBDC'lerin, merkez bankasının seçilmiş yetkililerden bağımsızlığının son kalıntılarını ortadan kaldıracağını ve para politikasını tamamen politize edeceğini de sözlerine ekledi. Cato Enstitüsü'nün işaret ettiği gibi , “para politikasının bu cesur yeni dünyası, hükümetin paranızın aslında sizin paranız olmadığını söylemesiyle eşdeğerdir. ... Bu düzeyde bir hükümet denetimi, ekonomik veya siyasi özgürlükle bağdaşmıyor.”

Amerika'da bir CBDC uygulanırsa, bu muhtemelen özel bankacılık sistemi aracılığıyla olacaktır - ancak arka uç defteri tamamen federal hükümet tarafından kontrol edilecektir. Çok açık olalım: insanların hakları vardır. Hükümetlerin hakları yoktur. Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin, Amerikalıların paralarını nasıl harcadıklarını veya ne kadar paraları olduğunu görme ve kontrol etme hakkı yoktur. Amerikalılar kripto para birimini kullanmak isterlerse, kendilerine bir CBDC'nin neredeyse tüm avantajlarını dezavantajlar olmadan sunan Bitcoin veya diğer gizliliği koruyan madeni paraları zaten kullanabilirler.

CBDC hedefinde hükümetleri aradan çıkartarak direkt insan üzerinden ekonomileri yönetmek vardı. Onun için yapılan bütün işlemlerin her birini izlemek istiyorlardı. Böylelikle tüm görüşler ÇİN’in neden CBDC’yi istediğini anlaşılır kılıyordu. 

Eğer ÇİN tarzı bir yönetime evet diyorsak sorun gözükmüyor!

İNSAN DOĞASI CBDC’YE KARŞI

ÇİN’in istekli görünmesi, ABD’nin Merkez Bankası Dijital Para Birimi'ni reddederek dünyadaki otoriter hükümetlerden farklı olduğumuzu göstermesi gerektiği konusunda bir direnç var. (bkz)

TÜRKİYE’DE CBDC NE DURUMDA?

ABD’de Cumhuriyetçiler FED’in, karar kongreye gelmeden CBDC oluşturma yeteneğinin olup olmadığını, yasa değişikliği gerekip gerekmediğini Adalet Bakanlığına sordular.Türkiye’de ise kimsenin haberi olmadan Merkez Bankası 29 Aralık 2022 tarihinde yayınladığı Dijital Türk Lirası Kullanımına İlişkin Basın Duyurusunu twitter’de İngilizce olarak paylaştı.

Basın duyurusunda;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) öncülüğünde yürütülen Dijital Türk Lirası Projesi'nin ilk faz çalışmaları kapsamında Dijital Türk Lirası Ağı üzerinde ilk ödeme işlemleri başarıyla gerçekleştirildi. TCMB, 2023 yılının ilk çeyreğinde teknoloji paydaşları ile sınırlı kapalı devre pilot testlerine devam edecektir. Bu testlerden elde edilen bulgular kapsamlı bir değerlendirme raporu aracılığıyla kamuoyu ile paylaşılacaktır.

TCMB, 2023 yılında Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu'nu(****) seçilmiş bankaları ve finansal teknoloji şirketlerini kapsayacak şekilde genişletecek ve katılımı daha da artıracak pilot çalışmanın ileri aşamalarını açıklayacaktır. Bu çerçevede TCMB, dağıtık defter teknolojilerinin ödeme sistemlerinde kullanılması ve bu teknolojilerin anında ödeme sistemleri ile entegrasyonu gibi alanlarda tasarlanan özgün mimari kurguların testlerine devam edecektir.

Dijital Türk Lirası'nın hukuki boyutuna yönelik yapılan araştırmalar, dijital kimlik tespitinin proje için kritik öneme sahip olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, 2023 yılı boyunca Dijital Türk Lirası'nın ekonomik ve yasal çerçevesi ile teknolojik gerekliliklerine yönelik çalışmalara öncelik verilecektir.

Merkez Bankasının bu açıklamasını parayı takip eden uluslararası bir haber sitesinde gördüm. Haberi, “Türkiye merkez bankası ilk CBDC testini tamamladı ve 2023'te devamı gelecek.” başlığı ile duyurdu. Haber göre, Türkiye Merkez Bankası yakın zamanda bir merkez bankası dijital para birimi kullanarak ilk ödeme işlemlerini gerçekleştirdi ve 2023'e kadar daha fazla testle ilerleyecek.

Türkiye’de kaç kişini haberi vardı?

Ben sordum, bilen çıkmadı!

Yaptığı araştırmaya göre, bir Merkez Bankası Dijital Para Birimi, beşeri bilimlerin en kötü kabusu gibi duruyor.

Merkez bankaları, tüm fiziksel fonları dijital bir para birimi olan CBDC (Merkez Bankası Dijital para birimi) ile değiştirmeye hazırlanıyor.

Hayatımızı kolaylaştıracak bir şey olarak tanıtılıyor. Ama her işlemimiz izlenecek, harcamalarımıza sınırlama gelebilecek, fonlarımızdan sağlığımıza ve özel ne durumumuz varsa hepsiyle bağlantılı olacak bir dijital kimliğe bağlanacak. Yani  insanlık üzerinde tam bir kontrol sağlanacak. Gerçek şu ki, tüm insanlık için tam bir tiranlık anlamına geliyor.

Tiranlık ise istenmeyen her türlü eylemle başlayacak, örneğin 5. doz mRNA sıvılarını olmadın veya olmayacağım diye sosyal medyada paylaşımda bulundun ve maskeni takmadığın zaman dijital cüzdanını kullanamayacaksın. Kısacası topluluk kurallarının birine dahi uymadığın takdirde hiçbir iş yapamayacak duruma sokacaklar. Aslında yakın zamanda, HES kodu ile bankalara, toplu taşıma araçlarına, okullara ve AVM’lere  girerken bu örneği yaşadık. Şimdi Merkez Bankası Dijital Para Birimi ile tüm bu kontrolleri sağlayacaklar. Merkez bankalarının aracılık yaptığı sistemin tüm verileri, bugünkü para trafiğinde olduğu gibi FED’de olacak.

CBDC’ye gelecekte, özgürlüğümüz ve hükümetler üzerindeki tek otorite de diyebiliriz.

Şuanda ellerlindeki en önemli güç, insanlar arasındaki ayrım, devletlerin tarihten gelen çatışmaları, rekabet gibi faktörler. Dijital bir para birimi tüm fiziksel paranın yerini aldığında, halkı kontrol altında tutmak için mükemmel bir araç olduğu için finansal zorbalık ana akım haline gelecektir.

Daha önce kripto paralara güvence için kurulan blockchain (bkz)  finansal hizmetler şirketi de yerini CBDC’ye bırakacak gibi duruyor. Çünkü CBDC’de, Bitcoin gibi hiçbir düzenlemeye tabi olmayan halka açık zincir kripto para birimleri kabul edilmeyecek.

Genel olarak CBDC’ye bakıldığında ÇİN tarzı bir para birimi olduğu da gözüküyor. Erken sayılacak bir zamanda ÇİN’de 4 Nisan 2020  tarihinde yazılan, “Gelecekte bizi nasıl bir dünya bekliyor: Aslında biliyoruz!” başlıklı bir makalede CBDC’nin alt yapısı fazlası ile var. Makaleyi yazan Dr. Nurettin AKÇAY’ı kutluyorum. (bkz)

CBDC’nin geldiği son noktada, dünya çapında hükümetlerin kendi merkez bankası dijital para birimlerini çıkarmaya çalıştıklarına dair çok sayıda pilot program başlatmış olmasına rağmen, dört ülkenin planlarını tamamen rafa kaldırmış olmasıdır.

Aslında, bugüne kadar dokuz ülke aktif bir CBDC teklifi sundu. Bu bağlamda, Çin'in dijital Yuan’ı 2022 Kış Olimpiyatları sırasında yaygın bir kullanımı oldu. Benzer projeleri başlatan diğer ülkeler arasında Bahamalar, Marshall Adaları ve Nijerya yer aldı.

Görünen coşkuya rağmen, ana akım finansta ve dünya merkez bankaları arasında büyüyen bir ses korosu, CBDC'lerin uzun vadeli etkinliği ve uygulanabilirliğinden şüphe etmeye başladı.

Örneğin, İngiltere Merkez Bankası'nın eski kıdemli danışmanı Tony Yates, geçtiğimiz günlerde dijital para birimleriyle ilgili, "devasa taahhüdün" maliyetlere ve risklere değmediğini haykırdı.

Bu, küresel gayri safi yurtiçi hasılanın %95'inden fazlasını temsil eden 114 ülkenin neden şu anda bir CBDC üzerinde çalıştığını açıklayabilir. Bu, 2020'nin ortalarında bunu yapan sayının 3 katından fazla.

Ezeji-Okoye ekledi: “Bazı yetkililerin kamuoyuna açıkladığı görüşlere rağmen, CBDC'ler üzerinde hala çok büyük miktarda çalışma yapılıyor, G20 ülkelerinden 18'i şu anda CBDC oluşturmanın ileri aşamasında ve İngiltere Merkez Bankası 2022'yi bir kamu alım çağrısı ile bitirdi. bir CBDC cüzdanının geliştirilmesi için.”

CBDC RİSKLERİ  

Bazı uzmanlar CBDC'ler konusunda oldukça olumlu görünse de, inandırıcı bulmayanların sayısı da oldukça fazla. Örneğin, kripto türev borsası Bitget'in genel müdürü Gracy Chen, Cointelegraph'a birçok egemen ülkenin mevcut finansal sistemlerinin istikrarı ve bütünlüğü üzerindeki etkilerine ilişkin yaygın endişeler nedeniyle CBDC'leri uygulamaya isteksiz olduğunu söyledi.

Chen, “Son zamanlarda dört ülke – yani Danimarka, Japonya, Ekvador ve Finlandiya – ekonomik sorunlar ve geliştirme sürecinde karşılaşılan zorluklar gibi birçok faktör nedeniyle CBDC benimseme planlarının iptal edildiğini kamuoyuna açıkladı. Bu nedenle, CBDC'lere ilişkin politikanın formülasyonu ve uygulanması, gelişimsel bir bakış açısıyla görülmeli ve bu şekilde entegre edilmelidir.”

CBDC'ler ayrıca sermaye, yetenek ve teknolojiye büyük ölçekli yatırım gerektirdiğinden dolayı bu tür maliyetleri, bazı ülkelerin kaldıramayacağı kadar yüksek olduğu gerçeği de var. Bu gerçek metaverseden kopuşu da hatırlatıyor. Metaverse gözlüklerinin pahalı oluşu, bir girenin bir daha girmediği veya en çok iki defa kullanılması üzerine projenin rafa kaldırmasına, adını değiştiren facebook’unda hisselerinin düşmesine  neden olmuştu.

Benzer şekilde, blockchain teknolojisi şirketi ParallelChain Lab'in ürün yönetimi direktörü Clayton Mak, Cointelegraph'a CBDC'leri mevcut finansal yapılara entegre etmek için gereken devasa kaynakların, mevcut sistemlerin akışını alt üst etme olasılığının ve bunların merkez bankalarını karşı karşıya getirme nihai sonucunun olduğunu söyledi.

Merkezi olmayan kripto borsası Hashflow'un kurucusu ve CEO'su Varun Kumar, Cointelegraph'a verdiği demeçte, günümüzde çoğu itibari para biriminin zaten bazı dijital formlarda mevcut olduğu düşünüldüğünde, CBDC'lerin bir anlam ifade etmediğini söyledi.

Ona göre, CBDC'lerin piyasaya sürülmesi, merkez bankasının doğrudan yükümlülüğü olan para miktarını artırırken, dolaşımdaki paranın geri kalan taban para ile M1 veya M2 (yani ticari bankalar ve diğer finansal kurumlar tarafından yaratılan para) arasındaki oranı değiştirerek işleri karmaşıklaştıracak.

Dijital varlık ticareti platformu BTSE'nin CEO'su Henry Liu, Cointelegraph'a şunları söyledi: “CBDC'lerin teknolojisi ve altyapısı gelişmeye devam ettikçe, daha fazla merkez bankasının kendi para birimlerinin dijital bir versiyonunu çıkarma fikrine açık hale geldiğini görebiliriz. Bunun hala nispeten yeni bir araştırma ve deney alanı olduğunu akılda tutmak önemlidir ve merkez bankalarının potansiyel sonuçları ve faydaları tam olarak anlamaları biraz zaman alabilir.”

Bu nedenle, giderek daha fazla insan dijital para birimlerine yöneldikçe, CBDC paradigmasının nasıl gelişmeye ve olgunlaşmaya devam ettiğini görmek ilginç olacaktır.

Tüm bu gelişmelerin ışığında CBDC penceresinde görünen yalnızca ÇİN diyebiliriz. ÇİN, dijital ödemelerin artmasıyla sanal hale gelen geleneksel bir “ÇİN para hediye yöntemi”, “dijital Yuan cüzdan” uygulamaları başlattı. ÇİN'de hongbao adı verilen "kırmızı paketler" , geleneksel olarak ÇİN Yeni Yılı ve diğer kutlamalarda iyi şans jesti olarak para hediye etmek için kullandı.

Dijital Yuan işlemleri , Çin Halk Bankası tarafından 2021'in sonunda bildirilen 12 milyar $'dan (87,6 milyar Yuan) bu yana yalnızca %14'lük bir artış görerek 10 Ekim'de

CBDC YERİNE ASYA YUAN’I

Çin CBDC’ye dolayısı ile Dolar’a güveni azaltmak veya bağımlı olmamak için, Asya Yuan’ı piyasaya sürmeye çalışıyor. Anlaşılan dünyanın en güçlü ekonomiye sahip olan ÇİN, CBDC’ye bağımlığı da beraber getirecek, tarihteki yeni bir dolar bağımlığını yani doların rezerv para olarak kabul edilme sürecindeki bir oldu bittiye gelmemek istemiyor. Ama kendi para birimi Yuan ile de CBDC’nin varlık nedeni olan her şeyin merkez bankası dijital para birimi de totaliter rejimi için ideal gözüküyor.  

Yalnızca ÇİN mi?

-Onu da zaman gösterecek. Fakat 4.0 sanayi devrimi hızla kendi sistemini de kontrol edecek veya olmazsa olmaz gözüken merkez bankası para birimine evriliyor.     

(*) CBDC; "Merkez Bankası Dijital Para Birimi" (MBDPB) olarak geçiyor. İngilizce: Central Bank Digital Currency

(**) 44 Ülke; Doları 1944 yılında rezerv para olarak kabul eden ve dünyanın kaderini değiştiren 44 ülke; Avustralya, Belçika, Bolivya, Brezilya, İngiliz Raj(*), Kanada, Şilli, Çin, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Çekoslovakya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator, Mısır, El Salvador, Etiyopya, Fransa, Yunanistan, Guatemala, Haiti, Honduras, İzlanda, İran, Irak, Liberya, Lüksemburg, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Nikaragua, Norveç, Panama, Paraguay, Peru, Filipinler, Polonya, Güney Afrika, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Birleşik Krallık, Amerika, Uruguay, Venezuela ve Yugoslavya.

(*)İngiliz Raj; 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık’ın Hindistan kolonisidir. İngiltere’ninkontrolündeki bölge bugün, Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Myanmar’ı kapsıyor.

(***) Venmo; iki veya daha fazla kullanıcının bir mobil uygulama aracılığıyla birbirlerine para aktarmasına izin veren bir mobil ödeme hizmetidir.

(****)Merkez Bankası ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM’le 15 Eylül 2021 tarihinde  ikili mutabakat zabıtları imzalamış ve “Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu”nu oluşturmuştur.